Minister Opstelten schrijft vandaag in een brief aan de Tweede Kamer dat hij de wet wil aanpassen om opsporingsdiensten als het Team High Tech Crime van de Nationale Recherche meer bevoegdheden geven in de opsporing van criminelen op het internet.

De minister ziet daarin vier speerpunten: het binnendringen van computers en het plaatsen van software op die computers, het op afstand doorzoeken van computers ongeacht in welk land die staan, het op afstand ontoegankelijk maken van die gegevens en het strafbaar maken van het helen van digitale gegevens.

De brief van Opstelten is nog niet openbaar gemaakt, maar deze maandag op Pastebin gepubliceerd door Ronald Prins, directeur van forensisch technologiebedrijf Fox-IT. In de brief verhaalt Opstelten over enkele praktijkvoorbeelden waarin het Team High Tech Crime tegen zijn grenzen aanliep of over de wettelijke grenzen heenging, bijvoorbeeld in het vernietigen van kinderporno op een server waarvan onbekend was waar die fysiek stond.

Ook over de grenzen hacken

Volgens Opstelten verplaatsen criminelen zo snel hun data over internet, dat het vaak niet meer te volgen is in welk land de data nu staat opgeslagen. In dat geval is het uitzoeken welk land het hier betreft en het dan vragen van een rechtshulpverzoek aan dat land een tijdrovende kwestie die alleen maar in het voordeel is van de crimineel.

Mocht het niet duidelijk zijn welk land het betreft, wil Opstelten dat de Nederlandse politie in weerwil van internationale verdragen zoals het Europese Cybercrimeverdrag toch die server mag doorzoeken en de data mag kopiëren. Datzelfde geldt volgens Opstelten voor het verwijderen en ontoegankelijk maken van data.

Opstelten wil niet wachten totdat dergelijke bevoegdheden internationaal zijn geregeld en wil er in Nederland alvast mee aan de slag gaan. Opstelten zegt binnen de Raad van Europa de discussie aangezwengeld te hebben om de beperkingen die de lidstaten, maar ook Japan en de Verenigde Staten, elkaar opleggen, teniet te doen.

Daardoor worden de grensoverschrijdende opsporingsactiviteiten ook juridisch geborgd. Maar, zegt Opstelten: “Dit is een traject dat vele jaren zal kosten. Ik kies ervoor in Nederland zelf de verbeteringen voor de bestrijding van cybercrime al in gang te zetten.”

Handel in creditcarddata is nu legaal

In het geval van het vierde speerpunt, het strafbaarstelling van heling, denkt Opstelten vooral aan de handel in creditcardgegevens. Op dit moment is alleen het gebruik van de creditcardgegevens alleen strafbaar als die worden gebruikt voor criminaliteit. Het verhandelen en verkopen is niet strafbaar. Daar wil Opstelten een einde aan maken.

Voor het gebruik van die extra bevoegdheden heeft de politie vooraf toestemming nodig van de rechter-commissaris. Daarnaast moet er sprake zijn van “strafbare feiten van een zekere ernst”, zoals Opstelten dat formuleert. Dat zijn misdrijven waar voorlopige hechtenis is voorzien of waarop een maximale celstraf van vier jaar of meer is gesteld.

Alle digitale handelingen van de rechercheurs moeten worden gelogd en bewaard. In de komende maanden wil Opstelten samen met de politie, OM en “andere relevante betrokkenen” de voorstellen nader uitwerken en aan de hand daarvan met een conceptwetsvoorstel komen.